สมุนไพรตัวช่วยในการล้างพิษที่มีคุณค่า
มีสมุนไพรไทยๆ หลายตัวที่ขึ้นชื่อเรื่องสรรพคุณในทางล้างพิษไม่ว่าจะเป็น
#ตรีผลา เป็นตำรับยาตามแพทย์แผนไทยโบราณ โดดเด่นเรื่องสรรพคุณในการล้างพิษออกจากระบบต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะ#ระบบทางเดินอาหาร ระบบเลือด และระบบน้ำเหลือง เป็นยาที่มีสรรพคุณช่วยรักษาความสมดุลของธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย และเป็นยาที่ปลอดภัยไร้พิษข้างเคียงใดๆ
ชื่อ ตรีผลา มาจากคำว่า “ตรี” ที่แปลว่า “สาม” และ “ผลา” ก็คือผลไม้นั่นเอง “ตรีผลา” จึงหมายถึงผลไม้สามอย่างที่มาประกอบกันเข้าเป็นตำรับเดียว ได้แก่ ลูกสมอไทย ลูกสมอพิเภก และมะขามป้อม สามารถแจกแจงรายตัวได้ดังนี้
#สมอไทย
เป็นพันธุ์ไม้ที่พบขึ้นอยู่ตามป่าเบญจพรรณแล้งและชื้นในภาคต่างๆ ของประเทศ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ผลัดใบสูง 15-25 เมตร ผลสมอไทยจะรูปร่างป้อมๆ หรือรูปกระสวย มีเนื้อเยื่อหนาหุ้มเมล็ดซึ่งมีเมล็ดเดียวแข็งๆ ผลโต 2-3 เซนติเมตร และยาว 3-4 เซนติเมตร มีพูหรือเหลี่ยมตามยาวตัวผล 5 พู ผลแก่สีเขียวเหลือง แต่พอแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีดำ
ลูกสมอไทยเมื่อแก่จะมีรสฝาดเปรี้ยวเนื่องจากมีสารพวกแทนนิน ใช้เป็นยาสมาน แก้ลมจุกเสียด ยาเจริญอาหาร #ยาบำรุง เป็นยาชงอมกลั้วคอ แก้เจ็บคอ #ขับน้ำเหลืองเสีย ชาวบ้านนิยมนำมาบดเป็นผงละเอียดโรยแผลเรื้อรัง ใช้รักษาโรคฟันและเหงือกเป็นแผล เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนจากภายใน แต่ที่โดดเด่นคือ ลูกสมอไทยมีฤทธิ์ในการกำจัดสารพิษออกจากร่างกายและบำบัดโรคหลายชนิด ในขณะเดียวกันยังสามารถบำรุงสุขภาพและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายได้เป็นอย่างดี
แต่ที่ได้รับความนิยมจากกลุ่มคนรักสมุนไพรประเภทส่งเสริมความสวยความงามก็คือ สรรพคุณในเรื่องของการมีฤทธิ์เป็น#สารต้านอนุมูลอิสระและ#ชะลอความชรา ช่วยควบคุมระดับไขมันในเส้นเลือด ช่วยการทำงานของตับในการกำจัดไขมันออกจากร่างกาย รวมทั้งกระตุ้นการเผาผลาญของร่างกายได้อีกด้วย
ตำราสมุนไพรไทยระบุว่า สารสกัดจากสมอไทย จะช่วยไล่สารพิษต่างๆ ที่ตกค้างออกไปจากร่างกายได้ และช่วยในการขับถ่าย โดยทำหน้าที่เป็นเหมือนกับไม้กวาด เข้าไปล้างทำความสะอาดลำไส้ใหญ่ให้สะอาดอยู่ตลอดเวลา
#สมอพิเภก
สมอพิเภก โดดเด่นเรื่องสรรพคุณในการล้างพิษออกจากระบบต่างๆของร่างกาย โดยเฉพาะ#ระบบทางเดินอาหาร ระบบเลือดและระบบน้ำเหลืองส่วนที่นิยมใช้เป็นยาคือผลแก่ มีรสเปรี้ยว ฝาด หวาน เป็นยาระบาย บำรุงธาตุ แก้เสมหะจุกคอ แก้โรคตา แก้ไข้ แก้ริดสีดวงทวาร
#มะขามป้อม
มะขามป้อมถูกแยกมาทำยาระบายอ่อนๆ หลายยี่ห้อ หลายสูตรเพราะผลแก่ของมะขามป้อม ซึ่งมีรสเปรี้ยว ฝาด ขม เป็นยาแก้ไอ แก้เสมหะ ทำให้ชุ่มคอ มีวิตามินซีสูง ช่วยป้องกันโรคมะเร็งและแก้พิษสารตะกั่วได้ คนสมัยก่อนใช้เปลือกของลำต้นมะขามป้อมมาตากให้แห้งแล้วบดให้เป็นผงละเอียด โรยแก้บาดแผลเลือดออกและแผลฟกช้ำ ใบใช้ใบสดมาต้มกินแก้บวมน้ำ นำมาตำพอกหรือทาบริเวณแผลผื่นคันมีน้ำหนอง น้ำเหลือง และผิวหนังอักเสบ ส่วนสรรพคุณในการล้างพิษของมะขามป้อม คือการช่วยขับปัสสาวะ แก้ตกเลือด ท้องเสีย บิด ดีซ่าน และโรคโลหิตจาง รากต้มกินแก้ร้อนใน แก้โรคเรื้อน #ความดันโลหิตสูง และแก้ท้องเสียได้
ความฉลาดรอบรู้ของคนไทยสมัยก่อน ที่ไม่ให้ใช้สารจากสมุนไพรเพียงตัวเดียวเพียงลำพัง ก็เป็นเพราะต้องมีการควบคุมสกัดผลข้างเคียงของกัน และกันในสามตัวนี้ เช่น ล้างพิษ">#ลูกสมอพิเภก อาจทำให้เกิดอาการมวนท้อง จึงต้องใช้ลูกสมอไทยและลูกมะขามป้อมซึ่งมีรสฝาดและขม ช่วยแก้ลมจุกเสียดและลดอาการมวนท้อง ในขณะเดียวกันทั้งสามตัวนี้ก็ช่วยเสริมฤทธิ์ให้กันและกัน เช่น ช่วยกระตุ้นให้ระบบขับถ่ายระบายของเสียออกโดยไม่ทำอันตรายต่อร่างกายนั้นเอง
ตามสูตรของแพทย์แผนไทย เขาแนะนำให้เอาสมุนไพรทั้งสามตัวนี้ อย่างละเท่าๆ กัน ผสมน้ำดื่มวันละ 1 แก้วก่อนอาหารเช้า เพื่อเป็นยาระบายอ่อนๆ และช่วยร่างกายขับถ่ายของเสียได้ดียิ่งขึ้น
