เสาวรส หรือ อีกชื่อเรียก กระทกรก ซึ่งลักษณะของผลกระทกรกมีลักษณะกลมเปลือกเป็นเงามัน สีจะต่างกันไปแล้วแต่สายพันธ์ ด้านในต่อจากเปลือกจะมีเยื่อสีขาว หรือ เราเรียกว่า รก ภายในเยื่อสีขาวจะมีเมล์ดสีดำเต็มผลและมีลักษณะเป็นถุงสีเหลืองหุ้มอยู่ ส่วนใหญ่จะมีรสเปรี้ยวจัด การนำมาทานจะทานร่วมกันกับผลไม้ชนิดอื่นๆ
ส่วนต่างๆของเสาวรสที่นำมาใช้ คือ
- ยอด นำมาทานสด หรือจิ้มน้ำพริกได้ มีรสขม
- เนื้อไม้ ใช้ถอนพิษเบื่อเมาทุกชนิด
- ราก ใช้ต้มน้ำเพื่อแก้ไข้
- ใบใช้ตำละเอียด คั้นน้ำดื่มเป็นยาขับพยาธิ
- ดอก แก้ไอ ขับเสมหะ
- ผล ส่วนนี้จะนำเมล์ด้านในมาคั้นเป็นน้ำสมุนไพรดื่มเพื่อสุขภาพ โดยถือเป็นน้ำดื่มสมุนไพรลดไขมันในเส้นเลือด
เนื่องจากเสาวรสเป็นพืชสมุนไพรที่มีวิตามินซีสูง โดยสูงกว่าในมะนาว หรือ ส้ม ในการนำมาทานจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องผสมกับน้ำผลไม้ชนิดอื่นๆเพราะมีรสเปรี้ยวจัดมาก ในการนำมาทานเราจะใช้ผลที่แก่จัด มาล้างทำความสะอาด ผ่าครึ่ง คั้นเอาเฉพาะน้ำ เติมเกลือและน้ำตาลเล็กน้อย ให้รสกลมกล่อม ใช้ดื่มเป็นน้ำผลไม้ได้ ซึ่งในส่วนนี้จะช่วยลดไขมันในเส้นเลือดได้เป็นอย่างดี ซึ่งในการนำน้ำเสาวรสคั้นมาผสมกับน้ำตาลนั้น ต้องผสมในปริมาณที่ไม่มากจนเกินไปเพราะอาจเป็นการเพิ่มน้ำตาลเข้าไปโดยไม่รู้ตัว แทนที่จะเป็นการนำประโยชน์จากวิตามินซีในเสาวรสไปใช้ลดไขมันได้อย่างเต็มที่ได้
ข้อควรระวังในการดื่มน้ำเสาวรส ผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงควรดื่มพอประมาณ และไม่ควรรับประทานสดแบบทั้งต้น เพราะมีสารพิษอาจเป็นอันตรายได้
